Tháng 6 – tháng Kính Thánh Tâm Chúa Giê-su, tháng cầu nguyện
cho các linh mục để họ có một tấm lòng nhân hậu và rộng mở như Thầy Chí Thánh
Giê-su để đem lại nhiều linh hồn cho Chúa.
Đây là tháng nghỉ hè của các quốc gia Bắc Mỹ và châu Á. Ở Việt
Nam
thì tháng 6 là tháng của khấn dòng và chịu chức. Riêng Tỉnh Dòng Ngôi Lời Việt
Nam thì trong tháng 6 này có 16 tu sĩ tuyên khấn trọn đời và lãnh nhận tác vụ
phó tế. Một tín hiệu vui cho cho tỉnh Dòng Ngôi Lời thế giới nói chung và cho Tỉnh
Dòng Ngôi Lời Việt Nam
nói riêng, nơi chúng tôi từng được đào tạo và trưởng thành từ đó.
Ở bên vùng Nam Bán Cầu thì tháng 6 là tháng bắt đầu bước vào
mùa Đông nên thời tiết se lạnh và người dân ở đây chuẩn bị cho một lễ hội rất lớn
vừa mang tính tôn giáo vừa có tính thương mại là mừng lễ sinh nhật Thánh Gioan
Tẩy Giả.
Những ngày đầu của tháng 6 chúng tôi được các hội đoàn mời đi
“giải tội dạo” ở các công trường và những vùng có đông người qua lại trong khi
họ hát, cầu nguyện để đánh động những người Công giáo mà từ lâu nguội lạnh về đạo
hạnh. Lúc đầu chúng tôi thấy cũng hơi kì kì làm sao nhưng khi đọc lại lời thư
nhắn nhủ các vị Tông đồ dân ngoại lỗi lạc gởi cho Ti-mô-thê-ô giúp chúng tôi
xác tín hơn về sứ vụ mình đang làm là “Hãy rao giảng Lời Chúa lúc thuận tiện cũng
như không thuận tiện” (Xc 2 Tm 4,2 ).
Những ngày trung tuần của tháng 6, Tỉnh Dòng Ngôi Lời
Paraguay của chúng tôi đứng ra tổ chức hội nghị cho các nhà Đào Tạo vùng châu Mỹ
bao gồm các quốc gia nói tiếng Anh (ở Bắc Mỹ), tiếng Tây Ban Nha ở các nước Nam
và Trung Mỹ và tiếng Bồ Đào Nha của các tỉnh Dòng Ngôi Lời Brazil.
Trong danh sách tham dự lần này gồm 38 thành viên thuộc 13
quốc tịch khác nhau. Trong số này chúng tôi có thấy 4 thành viên của Bắc Mỹ thì
có đến 3 thành viên là người gốc Việt Nam đang phụ trách việc huấn luyện ở tất
cả các giai đoạn trong Chủng viện của Dòng Ngôi Lời.
Các anh em linh mục người Mỹ gốc Việt này trước khi về phụ trách
công tác huấn luyện ở Mỹ đã từng làm việc ở các nước Nam Mỹ và các quốc gia
khác rất nhiều năm nên có rất nhiều kinh nghiệm. Một trong 3 linh mục đó đã từng
làm việc gần 15 năm trong Chủng Viện Ngôi Lời ở Chicago nên có một bề dày kinh
nghiệm và hiện nay vẫn được tín nhiệm để giao một trọng trách lớn của Tỉnh Dòng
Ngôi Lời Chicago làm Bề trên Nhà Chính và là điều phối viên đào tạo vùng Bắc Mỹ.
Ở Brazil cũng có một anh em linh mục người Úc gốc Việt đã làm việc gần 10 năm ở
đó và mấy năm qua được Tỉnh Dòng bổ nhiệm phụ trách việc huấn luyện một giai đoạn
khá quan trong trong đời sống Tu Dòng là Tập Viện. Còn bên Paraguay, nước chủ
nhà đang đứng ra tổ chức thì có một anh em linh mục người Việt, gốc Việt vừa trẻ
người, non dạ vừa thiếu kinh nghiệm là chúng tôi cũng đang phụ trách đào tạo
cho Tỉnh Dòng Ngôi Lời Paraguay. Như thế thì người Việt cũng có đến 5 thành
viên tham dự hội nghị lần này với các tham dự viên khác để lượng giá lại công
việc của Vùng Châu Mỹ trong những năm qua nhằm rút ra những bài học kinh nghiệm
đồng thời đưa ra những đường hướng mới trong việc huấn luyện các nhà truyền
giáo Ngôi Lời trong tương lai để trở nên những mục tử như lòng Chúa mong ước.
Ngày đầu tiên của hội nghị, mỗi thành viên đều tự giới thiệu
về bản thân và công việc mình đang làm. Dù các tham dự viên đều đến từ nhiều quốc
gia khác nhau, nhưng theo thông lệ của Dòng thì chúng tôi thường dung hai ngôn
ngữ chính là tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh để giao tiếp. Cũng may là các 5 anh
em Việt Nam
tham dự hội nghị lần này đều có thể giao tiếp tốt cả hai ngôn ngữ Tây Ban Nha –
Anh nên không gặp khó khăn trong việc phát biểu và thảo luận trong hội nghị.
Trong những ngày kế tiếp, chúng tôi được nghe hai diễn giả
khá đặc biệt là cựu tổng thống Paraguay bị đảo chính tháng 6 năm 2012 vừa qua
và bây giờ vừa mới đắc cử thượng nghị sĩ trong một đảng liên minh đối lập lớn
thứ hai đã chia sẻ về tình hình kinh tế, chính trị và văn hóa nói chung của
vùng Nam Mỹ và của Paraguay nói riêng. Vị này cũng đã từng nắm những trọng
trách quan trọng khi còn là tu sĩ nhưng vì có một chính kiến khác nên đã rời bỏ
đời tu để tham gia vào chính trường. Nhiều tham dự viên đã đặt những câu hỏi
khá nhạy cảm và đều được vị diễn giả giải thích thỏa đáng. Thực ra những người đi
tu không ai muốn dính dáng đến chính trị, chính em gì cả nhưng cũng cần phải biết
để có thể sống và thực thi Giáo huấn xã hội của Giáo hội vì giáo hội mà chúng
ta đang sống là giáo hội của người nghèo, giáo hội của Chúa Ki-tô và những người
theo Chúa Ki-tô phải biết “chơi” với người nghèo và lên tiếng chống lại những bất
công của xã hội. Là những nhà đào tạo để huấn luyện những nhà truyền giáo linh mục,
tu sĩ trong tương lai cũng phải biết để tâm điều này khi giảng dạy và đồng hành
với người được đào tạo.
Chúng tôi cũng được một diễn giả linh mục cùng Dòng người
Brazil, một chuyên viên trong lĩnh vực tâm lý từng đảm nhận nhiều chức vụ quan
trọng trong Giáo Hội và đang là một trong những người cố vấn cao cấp của Hội Đồng
Giám mục Brazil trong việc đồng hành với các linh mục tu sĩ bị tố giác hay có
khuynh hướng lệch lạc về tính dục. Với kinh nghiệm hơn 50 năm trong lĩnh vực
này, ngài đã chia sẻ cho chúng tôi về tính dục trong đời tu và những vấn đề khó
nói trước đây bây giờ đã rõ mười mươi. Ngài đã giúp chúng tôi, những nhà đào tạo
có một “cái nhìn ngôn sứ” trong việc đồng hành và huấn luyện ơn gọi. Rất tiếc
là thời gian có hạn vì chúng tôi còn nhiều đề tài khác nữa nhưng bài nói chuyện
lần này phần nào cũng giúp chúng tôi có một cái gì đó để nhìn lại mình để vừa tự
đào tạo mình vừa đồng hành với người được đào tạo trong một thế giới thế tục đang
đả kích và làm hoen ố hình ảnh linh mục của Chúa Ki-tô.
Dĩ nhiên là một hội nghị quốc tế nào cũng đều được tổ chức
bài bản, qui mô để những người tham dự không thấy nhàm chán, khô khan. Chúng
tôi, những tu sĩ truyền giáo Ngôi Lời cũng đã mang đến nơi đây những “hoa thơm,
cỏ lạ” từ khắp các vùng, miền trên thế giới và chia sẻ với nhau để mọi người hiểu
nhau hơn vì chính trong chủ đề của hội nghị lần này là : “Compartiendo misión y
vida interculturales” (Chia sẻ sứ vụ và cuộc sống liên văn hóa). Những buổi cầu
nguyện buổi sáng được chia ra từng tiểu vùng phụ trách và chúng tôi được biết
cách thức cầu nguyện của những quốc gia khác nhau thật là đậm bản sắc. Nếu mình
không biết điều gì khác ngoài mình thì mình hay tự khen mình và chê
người khác, còn khi biết rồi thì mình mới cảm nhận được mỗi nền văn hóa, mỗi
dân tộc đều có một nét đặc sắc riêng không ai giống ai. Chúng tôi cũng có một đêm
văn hóa thật thú vị vừa thưởng thức được cón món ăn, thức uống truyền thống, vừa
được biết them những bài cai điệu hò của các nước, nhất là của vùng Nam Mỹ. Dù đã
tham dự nhiều hội nghị quốc tế và được thưởng thức những nền văn hóa đặc sắc,
chúng tôi vẫn luôn thích những đêm hội ngộ văn hóa vì mình đang sống trong một
thế giới đại đồng, nơi mà mọi người có thể hiểu nhau, thương yêu nhau mà không
cầu phải diễn tả ngôn ngữ, vì như thánh Giuse Freidemetz, vị truyền giáo đầu
tiên của Dòng Ngôi Lời được sai đến Trung Quốc đã từng nói: “Ngôn ngữ mà tất cả
mọi người hiểu được là ngôn ngữ tình yêu”.
Chúng tôi cũng có cuộc dã ngoại chung với nhau ở một vài
danh lam thắng cảnh của Paraguay
để mọi người biết thêm về quốc gia này. Một trong những điểm mà chúng tôi viếng
thăm là Đập Thủy Điện Itaipu có tầm cỡ quốc tế do Paraguay
và Brazil
hợp tác. Chính đập thủy điện này là nguồn lợi lớn cho cả hai quốc gia nhưng vì
Paraguay là một quốc gia nhỏ bé và khá lạc hậu nên quốc gia khổng lồ láng giềng
Brazil đã dùng tiền mua chuộc những vị lãnh đạo trước đây của Paraguay để giành
gần như hơn 90% cổ cổ phần về điện và đã thu được một nguồn lợi đáng kể cho quốc
gia. Những ngăm gần đây người Paraguay
đã nhận ra điều đó và đã phản ứng mạnh với cộng dồng quốc tế để đòi lại những
gì thuộc về mình. Rất may là những vị lãnh đạo Brazil có sĩ diện và lương tri nên
sẵn sang ngồi vào bàn đàm phán để minh bạch hóa vấn đề. Nếu các lãnh đạo Trung
quốc mà con chút lương tâm thì các quốc gia nhỏ bé láng giềng đâu có phải cơ cực
và sợ sệt như vậy, họ cứ lấy thịt đè người và tiếp tục chơi chiêu bài hù dọa và
mua chuộc khiế cho tình hình them phức tạp hơn.
Trong những ngày hội nghị chúng tôi cũng có những giờ
giải lao hay vài đêm rãnh rỗi để những người đồng hương có dịp chia sẻ với
nhau. 5 anh em Việt 
Một người anh em khác hiện đang làm Giám đốc Thần Học Viện ở
Chicago, người đã từng thực tập truyền giáo 2 năm ở Paraguay lúc còn là chủng
sinh và sau khi chịu chức linh mục đã được bài sai làm việc ở Ecuador cũng nhận
xét rằng Paraguay sau gần 20 năm vẫn không mấy thay đổi. Người anh em khác nữa
từng làm việc truyền giáo gần 10 năm ở xứ miền quê Argentina, giáp biên giới với
Bolivia đã cho lời nhận xét rằng Paraguay nghèo nhưng giá cả lại đắt đỏ thì làm
sao người dân có thể sống được. Chúng tôi trả lời đùa với người anh em này rằng
trời sinh voi, sinh cỏ mà. Còn người anh em linh mục có thâm niên trong ngành đào
tạo thì đây là lần đầu tiên đến Paraguay vừa để tham dự hội nghị, vừa để thăm lại
hai người học trò cũ từng ở trong “lò” huấn luyện của ngài ở Chicago mà nay cũng
đang làm việc ở Paraguay. Chính cuộc thăm viếng này cũng khích lệ anh em rất
nhiều hơn ngàn lần nói chuyện qua email, điện thoại vì nhìn thấy và biết được
công việc truyền giáo của anh em đang làm. Đối với cá nhân chúng tôi, đây thật
sự là cuộc hội ngộ thú vị vì anh em được gặp gỡ nhau và gắn kết với nhau hơn
trong tình huynh đệ của người chung chí hướng và của người đồng hương.
Hôm nay là ngày kỷ niệm 25 năm Đức Giáo Hoàng Gioan Phao-lô
II tôn phong Hiển Thánh 117 Vị Tử Đạo Việt Nam .
Chúng ta thật tự hào vì có những vị Thánh đã sẵn sàng bỏ
mình vì Đức Ki-tô để từ đó hạt giống đức tin được nảy mầm và sinh nhiều hoa
trái. Vui hơn nữa là cũng chính trong dịp này Đức Thánh Cha Phan-xi-cô mới bổ
nhiệm thêm hai Tân Giám Mục Việt Nam
để cùng với các giám mục khác dẫn dắt con thuyền Giáo Hội Việt Nam . Ước mong
Giáo Hội Công Giáo Việt Nam ngày càng vững mạnh và thăng tiến hơn không những về
số lượng người đi tu và chịu chức hay khấn Dòng nhưng là chất lượng của những
người thánh hiến vì thà có một linh mục hay tu sĩ thánh thiện có thể chinh phục
được vạn con tim còn hơn là hàng trăm linh mục hay tu sĩ gây gương mù gương xấu
cho Giáo Hội. Lạy các Thánh Tử Đạo Việt Nam là những bậc tiền nhân đã hoàn
thành sứ mạng, xin chuyển cầu cho con cháu được noi gương các Ngài biết đem
lòng bác ái mà dấn thân phục vụ, để một ngày kia trên thiên quốc chúng con được
hợp tiếng với các Ngài ca ngợi tạ ơn Chúa muôn đời vinh hiển.
19/6/2013
Kỷ niệm 25 năm Đức Gioan Phao-lô II tôn phong Hiển Thánh 117
Vị Tử Đạo tại Việt Nam
Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD
